Gebouw De Vrede

Landmark aan het Noordzeekanaal. Scharnier tussen Zaan en IJ.

Tip van Dennis Straat (wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling gemeente Zaanstad)

Review:

Mijn tip voor Kijk Zaans staat op het meest zuidelijke puntje van Zaanstad: op de grens van Zaandam en Amsterdam en met haar voeten in het Noordzeekanaal.
Het is het oudste pand in de Achtersluispolder, en bovendien nog in bedrijf ook. Alleen is het geen meelfabriek meer zoals 100 jaar geleden, maar doet het dienst als onderkomen van een containeroverslag bedrijf. Ik heb het over gebouw de Vrede. Een stoer en voornaam pakhuis, dat ook iets mystieks heeft.

Door mijn werk passeerde ik het geregeld en begon nieuwsgierig te worden hoe het gebouw er van binnen uit zou zien. Die gelegenheid kreeg ik een tijdje terug. Wat een apart gebouw! Het is alsof de tijd heeft stil gestaan. De klassieke indeling van de opslagkamers, de klassieke goederenliften: alles is nog aanwezig. De eigenaar vertelde mij over de bouw en de oplevering van het pakhuis in 1918. Het jaar dat de vrede van de Eerste Wereldoorlog werd ondertekend, vandaar de naam de Vrede.

Na beëindiging van de meelproductie in 1923 fungeerde het gebouw voor de op- en overslag van granen en zaden, maar ook als koelhuis voor diepvriesproducten. In 1958 kocht de gemeente Amsterdam het pand om het te slopen. Dit voor de verbreding van het Noordzeekanaal. Dat is er gelukkig nooit van gekomen. Nu is het de thuisbasis van een containeroverslagbedrijf de Vrede.

Wat zou het mooi zijn om de Vrede, als landmark en scharnier tussen Amsterdam en Zaanstad, een markante rol te geven in de ZaanIJ waterfrontontwikkeling. Goed ontsloten door water, weg en fietsverbindingen. In een mix van wonen en werken. Nieuwe kansen voor de stad en de regio en een tweede jeugd voor de Vrede?

Tip van architect Eva Stache

Review:

De Vrede is een fabriekspand vanuit het begin van de 20e eeuw. Het is ontworpen door architect S. B. van Sante in opdracht van zakenman van Odijck. De melkfabriek stond oorspronkelijk in een agrarisch veld als een ware parel, vernoemd naar de Vrede van Versailles die in de tijd van de bouw gesloten werd.
Al jaren staat het monumentale gebouw leeg, georiënteerd richting de Coentunnel. En is nog steeds bepalend voor het gezicht van de Achtersluispolder vanuit het Noordzeekanaal.