Getipt voor Kijk Zaans: Westzaan

Getipt voor Kijk Zaans in Westzaan/Nauerna

Zaanse Parels in het gelijknamige boek zijn getipt voor Kijk Zaans omdat ze boven het Zaanse maaiveld uitsteken. Klik op een link en lees de motivatie van de tipgever (s).

Bezienswaardigheid/recreatie/
architectuur

Bedrijf/vaklieden

Winkels

Westzaan

Tot de Franse tijd was Westzaan belangrijker dan bijvoorbeeld West-Zaandam, Zaandijk en Wormerveer. Het was het hoofddorp van de Banne Westzaan, die de hele Westelijke Zaanoever besloeg. Er werd veel handel gedreven en er was veeteelt. De beter gesitueerden woonden in de Kerkburt, in mooi versierde koopmanshuizen. Dit dorpsgezicht wordt beschermd.
Tegenwoordig herinnert vooral ‘t Regt Huys uit 1781-1883 nog aan die bloeiperiode. Dit volledig authentieke monument In de dorpskern vind je de meest essentiële winkels. En er zijn nog enkele mooie ambachten. Zoals een smid, een papiermolen en een imker. Het dorp telt twee molens die beide te bezoeken zijn. Aan weerszijden van het lintdorp kijk je uit op de uitgestrekte veenweidepolder. Overal staan mooie Zaanse panden.

Vicomte

Vroeger lagen de dijksloten de Zuider- en Noorderbelt in het centrum van de handel en nijverheid die Westzaan op de kaart hadden gezet. Het dorp lag aan een zeearm en werd beschermd door een zeedijk. Om vanuit dit binnenwater naar het IJ te komen werd een overtoom gebouwd, die later werd vervangen door de Overtoomsluis. Binnen- en buitendijkse scheepsbouw en daaraan verwante handels- en walvisvaart zorgde voor veel werkgelegenheid. Op het voormalige fabrieksterrein Vicomte werden bijvoorbeeld lange vingers en ijswafels gemaakt. Bouwbedrijf Somass gaat op het terrein woningen bouwen in authentieke Zaanse stijl. De situatie uit de 19e eeuw wordt weer teruggebracht. Hoofdgebouw wordt een origineel houten zaadpakhuis De Dekker uit 1971.

Nauerna

Een van de meest gave buurtschappen van de Zaanstreek is Nauerna. In 1630 werd de polder Schermer ontwaterd. De Twisch werd uitgediept en rechtgemaakt: zo ontstond de Nauernasche Vaart. In de 17e eeuw werd de dijk verhoogd en kwamen er een spui- schutsluis.
Vlakbij de schutsluis en oliemolen de Pauw ontstond een buurtschap. Naast de sluis was een herberg, want zoals overal in de Zaanstreek was het belangrijk voor een schipper dat hij bij een sluis een neut kon drinken. Langs de Nauernasche Vaart stonden drie molens. Daar resteert alleen nog een schuur van, die in slechte staat is. De stichting Zaanse Pakhuizen wil de schuur restaureren, en wellicht ook een deel van de molen de Pauw herbouwen. Je zou er dan een woonmolen van kunnen maken, die ook elektriciteit kan gaan opwekken.
Dit buurtschap is zo leuk en bijzonder dat je er een beschermd dorpsgezicht van zou kunnen maken. Het is al onderdeel van een erfgoedroute vanwege de dijk, de 17e-eeuwse sluizen en verschillende 17e-eeuwse gebouwen.

Buitengewoon Zaans