Marie Kleij

Marie Kleij

IMG_1695Tip van Lida Sanders

Review:

Marie Kleij, oewes ken der meskien wel as ‘Kleidoiffie’ met stikkies in de krant over et Zaans?
Zij is een gepassioneerd voorvechtster voor het behoud van de Zaanse streektaal.
Marie werd in 1939 in Koog aan de Zaan geboren en groeide daar en in Zaandam op. Later verhuisde zij naar Westzaan. Marie is van 1989 tot 2006 gemeenteraadslid geweest voor de PvdA en heeft vele vrijwilligersfuncties gehad. Zij was o.a. bestuurslid van de Stichting Diensten Centra Zaanstad en deed het voorzitterschap van de Westzaanse Gemeenschap.Vanaf 2004 was Marie betrokken bij de totstandkoming van het Zaans Dictee, dat in totaal vijf keer werd gehouden. Vanaf 2006 begon Marie met het schrijven van columns en korte verhalen in het Zaans. In oktober 2011 bracht de stichting Zaans Dictee haar, bijna tachtig pagina’s lange, boekje uit onder de titel ‘Kleidoiffies.’ ,,Et had nag puur wet om et laif, maar nou benne me toch bar groos det et boekie met Kleidoiffies klaar is. Ik loop temet van grozeghaid te water,” zei ze toen het boek af was._Sinds 2011 schrijft Marie Kleij een dagelijkse korte column voor Dagblad Zaanstreek onder de naam ‘Kleidoiffies.’ Daarmee doet zij vele rechtgeaarde Zaankanters een groot plezier. Ook mij gaat het aan het hart dat het ouwe taaltje – dat ik als klein kind hoorde spreken, wanneer ik tussen broekspijpen en kousenbenen onder de eettafel van mijn grootouders speelde – langzamerhand verloren is gegaan.Marie heeft een heldere, kernachtige schrijfstijl en is in staat om met weinig woorden de essentie van een onderwerp te benoemen. De ene dag bespreekt zij het ongemak van verkoudheden, zoals de productie van ‘snotbiebels’ en er ‘puur beskete’ uitzien en legt ze in hetzelfde stukje de verbinding met de industriĆ«le historie van de streek, zoals van de ‘snofmolens.’
De volgende dag schrijft ze over de herkomst van een Zaanse uitdrukking ‘Thee as juffrouw de maid roept,’ met de uitleg dat getrouwde dames ‘juffrouw’ werden genoemd. Als juffrouw het dienstmeisje riep moest zij onmiddellijk komen met de thee, die niet al te warm mocht zijn.
Zo informeert Marie de lezer elke dag over de streektaal en de gebruiken van destijds.Voor mij verdient Marie Kleij -bij uitstek- de titel ‘Saense Perel.’
Mijn wens is dat zij nog lang mag ‘skitteren’ aan de kroon van KijkZaans, omdat zij ons gesproken en geschreven culturele erfgoed levend houdt.